بررسی، تحلیل و طبقه بندی شریطه ها در قصاید
پایان نامه
- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان
- نویسنده اعظم مصطفایی
- استاد راهنما حسین آقاحسسنی سیده مریم روضاتیان
- تعداد صفحات: ۱۵ صفحه ی اول
- سال انتشار 1390
چکیده
قصیده یکی از قالب های سنتی شعر فارسی است که در یک وزن و یک قافیه با بیت مطلع مصرّع، دربار? نعت خداوند، منقبت معصومین (ع)، مدح پادشاهان و بزرگان، توصیف طبیعت، وعظ و اندرز و حکمت و... می آید. هر قصیده ممکن است از قسمت های مختلف زیر تشکیل شده باشد: تشبیب که مقدمه ی قصیده است، تخلّص که بیت یا ابیات پایانی تشبیب است و سبب پیوند آن با متن قصیده می شود، متن اصلی که همان موضوع قصیده است، شریطه و دعای تأبید که بخش پایانی قصیده و دعای شاعر در حق ممدوح است. شریطه و دعای تأبید، بیت یا ابیات پایانی قصیده است که در آن عناصر و مفاهیمی که از دیدگاه شاعر متضمن معنی دوام و همیشگی است، به گونه ی شرط و تعلیق مبنای جاودانگی شریطه و دعا در حق ممدوح قرار می گیرد و به همین دلیل است که شریطه نامیده می شود. البته دعای تأبید، فقط دعا برای ممدوح و جاودانگی او نیست بلکه دعا برای هواخواهان و نفرین در حق دشمنان را نیز شامل می شود. در این تحقیق کوشش شده عناصر و مفاهیمی که از دیدگاه شاعر جاودانه است و همچنین کاربرد این عناصر در شریطه های چهار سبک مشهور ادب فارسی (خراسانی، عراقی، هندی و بازگشت) بررسی شود. به همین منظور قصاید تعدادی از شاعران برجسته ی هرسبک مورد بررسی قرار می گیرد که نشان می دهد آنچه مبنا و معیار جاودانگی شریطه ها قرار می گیرد، عناصر و مفاهیمی متفاوت است که عبارت است از: امور بدیهی، امور طبیعی، صورخیال، مسائل نجومی، باورهای پزشکی، مسائل فلسفی، اموری که جاودانه فرض شده، مسائل اعتقادی و ... . میزان کاربرد این عناصر در هر سبک نسبت به سبک های دیگر و همچنین در شعر شاعران هر سبک، متفاوت است که این امر نتیجه و محصول اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی حاکم بر جامعه در هر دوره و نیز شرایط فردی و روحی و خصوصیات فکری شاعر است. نحوه ی کاربرد این عناصر نیز متفاوت است بدین معنی که گاه یکی از این عناصر،به تنهایی مبنای جاودانگی شریطه قرار گرفته و گاه چند عنصر مختلف در یک شریطه آمده است که این امر تأکید در دعای تأبید را بیشتر می کند.
منابع مشابه
طبقه بندی الگوهای پویای رفتاری سیستم ها
امروزه استفاده از اصطلاحاتی همچون "سیستم"، "سیستم های پیچیده"، "سیستم های پیچیده انطبا ق پذیر" و واژه هایی از این دست نسبت بهگذشته بسیار افزایش یافته است که این امر نشان از اهمیت مفهوم سیستم دارد. لذا شناخت انواع سیستم ها و الگوهای رفتاری آنها به منظورتجزیه وتحلیل صحیح آنها از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. در این مقاله سعی می شود که انواع الگوی پویای رفتاری سیستم ها که از آن...
متن کاملتحلیل گفتمانی طبقه بندی اجتماعی در شاهنامه
«طبقهبندی اجتماعی» یکی از مفاهیم مهم در حوزۀ علوم اجتماعی بهشمار میآید. این مفهوم که توزیع افراد جامعه با سطح اقتصادی و اجتماعی مشابه است، برآیند تحوّل و توسعۀ جامعه و پیچیدگی روابط انسانی در زمینههای گوناگون است؛ امّا در عین حال، در ادوار مختلف منشأ نابرابریهای اجتماعی، توزیع ناعادلانۀ امکانات و در نتیجه رکود جامعه نیز بودهاست. در ایران باستان و بهتبع آن در شاهنامۀ فردوسی که داستانهای آن ...
متن کاملشکلشناسی شریطه و تشریح برخی از مسائل زیبایی‌شناسی آن در قصاید انوری
این مقاله با الگو قرار دادن شکل شریطه‌ها در قصاید مدحی به شکل‌شناسی شریطه و تشریح برخی از مسائل زیبایی‌شناسی آن در قصاید انوری می‌پردازد. با توجه به بررسی‌های شکل‌شناسانه، انوری از جمله شاعرانی است که به لحاظ شکل‌شناسی، به شریطه یا دعای دوام و همیشگی برای ممدوح اهمیت زیادی می‌دهد و تمایل بسیار کمی برای پرداختن به موضوعات دیگر در این قسمت قصیده از خود نشان می‌دهد. همچنین بیشتر شریطه‌های ...
متن کاملشکلشناسی شریطه و تشریح برخی از مسائل زیبایی‌شناسی آن در قصاید انوری
این مقاله با الگو قرار دادن شکل شریطه‌ها در قصاید مدحی به شکل‌شناسی شریطه و تشریح برخی از مسائل زیبایی‌شناسی آن در قصاید انوری می‌پردازد. با توجه به بررسی‌های شکل‌شناسانه، انوری از جمله شاعرانی است که به لحاظ شکل‌شناسی، به شریطه یا دعای دوام و همیشگی برای ممدوح اهمیت زیادی می‌دهد و تمایل بسیار کمی برای پرداختن به موضوعات دیگر در این قسمت قصیده از خود نشان می‌دهد. همچنین بیشتر شریطه‌های ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
نوع سند: پایان نامه
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023